Sự hoàn vốn đầu tư có thể nằm dưới hình thức tiết kiệm chi phí, lợi nhuận tăng thêm hay gia tăng giá trị. Để tính doanh thu thuần từ một cuộc đầu tư, hãy lấy tổng số tiền thu về trừ đi tổng chi phí đầu tư. Để tính ROI – tỷ lệ hoàn vốn đầu tư, hãy chia số tiền doanh thu thuần cho tổng chi phí đầu tư.
Về cơ bản, ROI là một phương tiện so sánh khoản thu về từ đồng tiền công ty đã bỏ ra với lợi nhuận có được từ những nơi khác. Nói chung, ROI nên cao một cách hợp lý – hơn mức mà công ty kỳ vọng có được khi đầu tư vào thứ khác, chẳng hạn như vào trái phiếu chính phủ.
Giả sử một cái máy tiện mới được điều khiển bằng máy tính trị giá 100.000 đô la mà bạn đang cân nhắc có thể giúp công ty tiết kiệm được 18.000 đô la mỗi năm trong suốt vòng đời của máy, mà theo ước tính là bảy năm. Tổng số tiền tiết kiệm được sẽ là 126.000 đô la (tức là 18.000 đô la x 7), tạo ra lợi ích thu về thực tế là 26.000 (tức là 126.000 đô la – 100.000 đô la). Áp dụng công thức này (26.000 đô la chia cho 100.000 đô la), ta có được ROI là 26%.
Tuy nhiên, các công ty còn muốn biết thời gian hoàn vốn: sẽ mất bao lâu để một vụ đầu tư cụ thể thu hồi lại số vốn đã bỏ ra. Chúng ta đã biết rằng cái máy tiện được dự kiến tiết kiệm cho bạn 18.000 đô la mỗi năm. Để xác định thời gian hoàn vốn, hãy lấy tổng số tiền đầu tư chia cho khoản tiền tiết kiệm dự kiến hàng năm. Trong trường hợp này, ta lấy 100.000 đô la chia cho 18.000 đô la bằng 5,56. Như vậy, cái máy tiện sẽ mất 5,56 năm để hoàn vốn. Bảng A-1 minh họa theo từng năm các khoản tiền tiết kiệm hàng năm tích lũy được.
Chú ý rằng bạn chưa thực sự thu được lợi ích của vụ đầu tư này trong hơn 5 năm. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu ước tính về vòng đời sản phẩm bị sai, và cái máy này chỉ dùng được bốn năm là hỏng? Cuộc đầu tư giờ đây có vẻ như là một vụ tổn thất, và công ty thậm chí không thu hồi được vốn đầu tư ban đầu.
Là công cụ phân tích, ROI và thời gian hoàn vốn có một số lợi ích sau:
* Dễ dàng truyền đạt lên cấp quản lý
* Nhắc nhở mọi người rằng chi tiêu thông minh sẽ đền đáp lại về mặt tài chính
* Chấp nhận triển vọng lâu dài
* Giúp bạn so sánh các phương án khác nhau
Tuy nhiên, có một trở ngại cho hai phương pháp này: chúng không tính đến giá trị tiền theo thời gian. Thời giá được phản ánh trong các công cụ tài chính phức tạp hơn: hiện giá thuần và tỷ suất thu nhập nội bộ.
